අවුරුදු 40 න් පසු නිතිපතා පරීක්ෂා කිරීම වෛද්‍යවරු නිර්දේශ කරයි
වකුගඩු රෝගය බොහෝ විට “නිහඬ ඝාතකයෙකු” ලෙස හඳුන්වනු ලබන්නේ එය සැලකිය යුතු ලෙස වර්ධනය වනතුරු සාමාන්‍යයෙන් රෝග ලක්ෂණ නොපෙන්වන බැවිනි.
රුධිර පීඩනය, රුධිර සීනි හෝ කොලෙස්ටරෝල් සඳහා වන සාමාන්‍ය පරීක්ෂණ මෙන් නොව, වකුගඩු ක්‍රියාකාරීත්ව පරීක්ෂණ, විශේෂයෙන් සරල රුධිර ක්‍රියේටිනින් පරීක්ෂණයක් බොහෝ විට නොසලකා හරිනු ලැබේ. මෙම නොසැලකිල්ල නිසා තත්ත්වය බරපතළ වන තෙක් රෝග විනිශ්චය ප්‍රමාද කළ හැකිය.
මුල් අවධියේ වකුගඩු ආබාධ සියුම් හෝ නිශ්චිත නොවන රෝග ලක්ෂණ පෙන්විය හැකි අතර, ඒවා බොහෝ විට වෙනත් සෞඛ්‍ය ගැටලු ලෙස වරදවා වටහා ගනු ලැබේ. එමනිසා, ඕනෑම පැහැදිලි කළ නොහැකි තෙහෙට්ටුවක්, ඉදිමීමක්, මුත්‍රා කිරීමේ වෙනස්වීම් හෝ අධි රුධිර පීඩනය තහවුරු කිරීමේ රුධිරය, මුත්‍රා පරීක්ෂණ හරහා කාලෝචිත ඇගයීමකට ලක් කළ යුතුය. එවැනි අවස්ථාවන්හිදී වකුගඩු රෝග විශේෂඥ වෛද්‍යවරයෙකුගෙන් උපදෙස් ලබා ගැනීම සැබවින්ම වැදගත් වේ.
ජ්‍යෙෂ්ඨ වකුගඩු රෝග විශේෂඥ සහ බද්ධ කිරීමේ වෛද්‍ය තාරුන් කුමාර් සහා පවසන පරිදි, දියවැඩියාව, අධි රුධිර පීඩනය, තරබාරුකම, හෘද රෝග හෝ වකුගඩු අකර්මණ්‍ය වීමේ පවුල් ඉතිහාසයක් වැනි අධි අවදානම් සාධක ඇති පුද්ගලයින් නිරන්තරයෙන් පරීක්ෂාවන් සිදු කළ යුතුය. ජීවන රටාවේ වෙනස්කම් සහ ආහාර පුරුදු හේතුවෙන් වයස අවුරුදු 40 ට වැඩි පුද්ගලයින් ඔවුන්ගේ සාමාන්‍ය සෞඛ්‍ය තක්සේරුවේ කොටසක් ලෙස වකුගඩු ක්‍රියාකාරීත්ව පරීක්ෂාවන් ද ඇතුළත් කළ යුතුය.
නිදන්ගත වකුගඩු රෝගය (Chronic Kidney Disease – CKD) ක්‍රමයෙන් වර්ධනය වන අතර එය ආපසු හැරවිය නොහැකි නමුත් මුල් රෝග විනිශ්චය එහි ප්‍රගතිය ප්‍රමාද කර ජීවන තත්ත්වය වැඩිදියුණු කළ හැකිය.
අපි බොහෝ විට නොක්ටුරියා / nocturia නොසලකා හරිමු, එනම්, රාත්‍රියේදී විශාල මුත්‍රා ප්‍රමාණයක් පිටවීම, නිදන්ගත වකුගඩු රෝගයේ මුල් රෝග ලක්ෂණයක් වන අතර එය බොහෝ විට සාමාන්‍ය සංසිද්ධියක් ලෙස වරදවා වටහා ගන්නා බැවින් එය සාමාන්‍යයෙන් නොසලකා හරිනු ලැබේ. එපමණක් නොව වකුගඩු රෝගය සහ හෘද සෞඛ්‍යය අතර හොඳින් ස්ථාපිත සම්බන්ධයක් ඇත. නිදන්ගත වකුගඩු රෝගය ඇති පුද්ගලයින් හෘදයාබාධ හා ආඝාත අවදානමට මුහුණ දෙන අතර, එය කල්තියා හඳුනා ගැනීමේ අවශ්‍යතාවය තවදුරටත් අවධාරණය කරයි.
නිතිපතා අධීක්ෂණයට, රුධිර ක්‍රියේටිනින් මට්ටම් මැනීම, ග්ලෝමියුලර් පෙරීමේ අනුපාතය (estimating Glomerular Filtration Rate -eGFR) ඇස්තමේන්තු කිරීම, මුත්‍රා වල ප්‍රෝටීන් සඳහා පරීක්ෂා කිරීම සහ රුධිර පීඩනය පාලනය යටතේ තබා ගැනීම ඇතුළත් විය හැකිය.
දැනටමත් දියවැඩියාව හෝ අධි රුධිර පීඩනය ඇති බවට හඳුනාගෙන ඇති අය සඳහා, වාර්ෂික පරීක්ෂණයක් නිර්දේශ කෙරේ; මධ්‍යස්ථ අවදානමක් ඇති අනෙක් අය සෑම වසර එකකට හෝ දෙකකට වරක් පරීක්ෂා කිරීම සලකා බැලිය යුතුය.
ජීවන රටා මැදිහත්වීම් සමානව වැදගත් වේ. රුධිරයේ සීනි කළමනාකරණය, සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේලක් ගැනීම, නිතිපතා ව්‍යායාම කිරීම, සෞඛ්‍ය සම්පන්න බරක් පවත්වා ගැනීම, දුම්කොළ වළක්වා ගැනීම, හොඳින් සජලනය වීම සහ වේදනා නාශක වැනි සුලභ භාවිත ඖෂධ සමඟ ප්‍රවේශම් වීම මෙහිදී අවධාරණය කරේ.
වකුගඩු සෞඛ්‍යය හදිසියේම පිරිහෙන්නේ නැත, නමුත් කාලයත් සමඟ එය නිහඬව පහත වැටේ. නමුත් කාලෝචිත පරීක්ෂාව, දැනුවත්භාවය සහ ජීවන රටාව පිළිබඳ විනය සමඟ, එහි ප්‍රගතිය මන්දගාමී කළ හැකි අතර, ඩයලිසිස් හෝ බද්ධ කිරීම වැනි දරුණු ප්‍රතිඵල බොහෝ විට වළක්වා ගත හැකිය.
මූලාශ්‍රය – kidneyhealth.com
