ජපානයේ සතුටට වැඩි සමබරතාවයක් තිබෙනවා. අපගේ කුසලතා සහ ජයග්‍රහණ වැදගත් වුවත්, අපගේ සතුට අන් අය සමඟ ගැඹුරින් සම්බන්ධයි, අපට අප මත පමණක් විශ්වාසය තැබිය නොහැකි, මන්ද අපගේ සම්පත් සහ බලය සීමිතයි.” ඇය පැහැදිලි කරයි.
ප්‍රධාන කරුණු
- ජපානයේ සතුට බොහෝ විට අන් අය සමඟ ගැඹුරින් සම්බන්ධ වේ.
- අපගේ සාමාන්‍ය ජීවිතයේ කුඩා දේවල් අගය කිරීම ජපන් සතුටේ ලක්ෂණයකි.
- ඔමොයියාරි / Omoiyari යනු අන් අය පිළිබඳ සහජ අවබෝධයකි – අනුකම්පාව, එය ඇතුළට ද යොමු කළ හැකිය.
- අසම්පූර්ණකම තුළ සුන්දරත්වය සොයා ගැනීමටත්, ජීවිතයේ ස්ථාවර අවස්ථාවන්හි නිහඬ ප්‍රීතිය අගය කිරීමටත් Wabi-sabi අපට ඉගැන්විය හැකිය.
මේ බොහෝ ක්‍රම මගින් තමාව කේන්ද්‍රයේ තබයි. එනම්, අපගේ අභ්‍යන්තර ශක්තීන් වර්ධනය කර ගැනීමෙන්, ඉලක්ක සපුරා ගැනීමෙන් සහ අපගේ වටිනාකම් අනුව ජීවත් වීමෙන් අපට අපටම සාධාරණ ධනයක් ගොඩනගා ගත හැකිය. මෙම දෘෂ්ටි කෝණයෙන්, සතුට ජීවිතයේ වඩාත්ම ප්‍රතිඵලදායක ව්‍යාපෘතියක් ලෙස දැකිය හැකි අතර, එහිදී අප සෑම කෙනෙකුම අපගේ ක්‍රියාවන් සඳහා තනි කර්තෘත්වය සහ වගකීම භුක්ති විඳිමු.
මනෝවිද්‍යාඥ යුකිකෝ උචිඩා / Yukiko Uchida මුලින්ම සංස්කෘතීන් හරහා සතුට අධ්‍යයනය කිරීමට පටන් ගත් විට, තනි උත්සාහය කෙරෙහි මෙම අවධානය ඇයට පුදුමයක් විය. ජපානයේ හැදී වැඩුණු උචිඩාට ඉගැන්වූයේ සතුට වඩාත් සම්බන්ධක බවයි. එය අප තුළ නොව අප අතර සොයාගත හැකිය. ඇගේ අධ්‍යයනවලින් ඇගේ අදහස තහවුරු විය. ජපන් ජාතිකයින් සඳහා (විශේෂයෙන් ඇමරිකානු සන්දර්භය හා සසඳන විට) ආත්ම අභිමානයට වඩා සමාජ සහයෝගය යහපැවැත්ම සඳහා විශාල කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.
“ජපානයේ සතුටට වැඩි සමබරතාවයක් තිබෙනවා. අපගේ කුසලතා සහ ජයග්‍රහණ වැදගත් වුවත්, අපගේ සතුට අන් අය සමඟ ගැඹුරින් සම්බන්ධයි, අපට අප මත පමණක් විශ්වාසය තැබිය නොහැකි, මන්ද අපගේ සම්පත් සහ බලය සීමිතයි.” ඇය පැහැදිලි කරයි.
සොබාදහම හා එකිනෙකා සමඟ සමගිය
දුෂ්කර කාලවලදී අපගේ සීමාවන් විශේෂයෙන් පැහැදිලි වේ. ජපානයේ ස්වභාවික විපත් පිළිබඳ දිගු ඉතිහාසය පරිසරය හා එකිනෙකා සමඟ සහජීවනයෙන් ජීවත් වීමේ සංස්කෘතික වටිනාකම ශක්තිමත් කර ඇත. මෙම අන්තර් රඳා පැවැත්ම හඳුනා ගැනීම (අනෙක් අතට), “අන්‍යෝන්‍ය සහයෝගයේ පද්ධති” ශක්තිමත් කරන අතර සමාජ සම්මතයන්ට දැඩි ලෙස අනුගත වීම දිරිමත් කරන බව උචිඩා සඳහන් කරයි.
අර්බුදකාරී කාලවලදී සාමූහික ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව සඳහා මෙම පද්ධති අත්‍යවශ්‍ය වේ.
2011 ටොහොකු-කන්ටෝ විනාශකාරී භූමිකම්පාවෙන් පසු උචිඩාගේ පර්යේෂණවලින් පෙන්නුම් කළ පරිදි, ඒවා සම්බන්ධතා සතුටේ / relational happiness සියුම් බව පිළිබඳ අවබෝධයක් ද ලබා දෙයි.
“පුළුල් ලෙස පැතිර ගිය ශෝකය මධ්‍යයේ වුව ද, බොහෝ දෙනෙකුට තවමත් යුඩයිමොනික් යහපැවැත්මේ අවස්ථා / eudaimonic well-being අත්විඳීමට හැකි විය,” උචිඩා පවසයි.
ඇයට අනුව, මෙය කළ හැකි වූයේ අපගේ අන්තර් සම්බන්ධිතභාවයට සහ සතුට පිළිබඳ ජපන් සාම්ප්‍රදායික ආකල්පවලට සංවේදී වන “අත්‍යන්ත” මානසිකත්වයකට ස්තූතිවන්ත වන්නටය.
දිගු කාලීන, සාමාන්‍ය සතුට
සතුට පිළිබඳ ජපන් සංකල්පනයට ලක්ෂණ කිහිපයක් තිබේ.
ඒවායින් එකක් නම් ඔරොත්තු දීමේ හැකියාවයි.
“ජපන් ප්‍රඥාව දිගුකාලීන සතුටට සහාය වේ” උචිඩා පවසයි. මෙයින් අදහස් කරන්නේ චිත්තවේගීය උච්චතම අවස්ථාවන් හෝ සුඛෝපබෝගී “පරිපූර්ණ” අවස්ථාවන් පසුපස හඹා යාමට වඩා සමබරතාවය කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කිරීමයි. හැඟීම් නියාමනය වඩාත් ප්‍රවේශම් සහගත සහ හිතාමතා කළ යුතුය. අභ්‍යන්තර සාමය ඉතා අගය කොට සලකනු ලැබේ. එය ඉවසිලිවන්ත, බලා සිටීමේ ප්‍රවේශයක් බව උචිඩා පැහැදිලි කරයි. එය සතුට වඩාත් තිරසාර කරයි.
තවත් ලක්ෂණයක් වන්නේ කුඩා දේවල් අගය කිරීමයි.
මූලාශ්‍රය: shell_ghostcage/pixabay
ප්‍රජා සාමාජිකයන් සමඟ කළ සම්මුඛ සාකච්ඡා වලදී, උචිඩා සොයා ගත්තේ බොහෝ ජපන් ජාතිකයින් යහපත් ජීවිතයක් හෙයිබුන් නා ජින්සෙයි / heibun na jinsei ලෙස අර්ථ දක්වන බවයි. එහි අදහස ‘ස්ථාවර, සාමාන්‍ය ජීවිතයක් / a stable, ordinary life’ යන්නය. එම පදයේ වචනාර්ථ පරිවර්තනයේ “සාමාන්‍ය ජීවිතයක්”ය. සන්සුන්, කැපී පෙනෙන නොවන දින සහ ඒවා පිරිනමන කුඩා, නිහඬ ප්‍රීති සඳහා ගැඹුරු අගය කිරීමක් ඇත. හොඳ ආහාර වේලක්, බෙදාගත් සිනහව, පිරිසිදු නිල් අහසක්, ආගන්තුකයෙකුගේ ප්‍රීතිමත් බල්ලෙක්, උචිඩා සඳහන් කරන පරිදි, සතුට උදාර හෝ අසාමාන්‍ය අවස්ථාවන්ගෙන් පැමිණිය යුතු නැත. ස්තුතිවන්ත වන්නට, දැඩි අවධානයක් සහිතව, ක්ෂුද්‍ර-ප්‍රීති සෑම විටම සමය තුළ පවතී.
විවිධ සංස්කෘතීන්ට අයත් සේවකයින් සමඟ උචිඩා කළ අධ්‍යයනයකින් මෙම න්‍යාය පෙන්නුම් කෙරිණි. ඇමරිකානු සහ බ්‍රිතාන්‍ය සහභාගිවන්නන් බොහෝ විට ඔවුන්ගේ රැකියා සතුට උසස් වීම්, ප්‍රසාද දීමනා වැනි ජයග්‍රහණ සමඟ සම්බන්ධ කළ ද ජපන් සහභාගිවන්නන් ඔවුන්ගේ සතුට විස්තර කළේ ‘ලෝකය වෙනස් කළ හැකි දෙයක් නොවන නිහතමානී සහ සියුම් ලෙස’ය.
ජපන් සංකල්ප තුනක්
විවිධ සංස්කෘතික දෘෂ්ටිකෝණ හරහා සතුට ගවේෂණය කිරීම දෘෂ්ටිකෝණ පුළුල් කරයි, එකිනෙකා පිළිබඳ අපගේ අවබෝධය ගැඹුරු කරන අතර අන්‍යෝන්‍ය ඉගෙනීම පෝෂණය කරයි. උචිඩාට අනුව එය සතුට අප තරඟ කළ යුතු හිඟ සම්පතක් ලෙස දැකීමෙන් ඉවත් වීමට ද උපකාරී වේ. මිනිසුන් විවිධ ආකාරවලින් සතුට සොයන බව අප හඳුනා ගන්නා විට, අපි සහයෝගයෙන් කටයුතු කිරීමට වැඩි නැඹුරුවක් දක්වන බව ඇය පවසයි. අපි ප්‍රතිවාදීන් නොව, මාවතේ සහකරුවන් වෙමු.
යහපත් ජීවිතයක් ගත කිරීම සඳහා ජපන් සංකල්ප තුනක් තුළින් අවබෝධයක් ලබා ගත හැකිය.
ඔමොයියාරි – Omoiyari: අන් අයට කරුණාව, ඔබටම කරුණාව
සංවේදනය, අනුකම්පාව සහ කල්පනාකාරී බව මිශ්‍ර වූ ඔමොයියාරි / Omoiyari යනු අන් අය පිළිබඳ සහජ බුද්ධිමය අවබෝධයකි. මූලික ජපන් වටිනාකමක් ලෙස සැලකෙන ඔමොයියාරි “පරාර්ථකාමී සංවේදීතාවයක් ” සහ ” අන් අයට දැනෙන දේ දැනීමට ඇති හැකියාව සහ කැමැත්ත ” ලෙස විස්තර කර ඇත. උචිඩා එය බුද්ධිමය සමාජ සහයෝගය ලෙස හඳුන්වයි.
” ඔමොයියාරි කියන්නේ අනිත් අයගේ අවශ්‍යතාවලට අනුගත වීම, ඒවා අපේක්ෂා කිරීම සහ වඩාත්ම ප්‍රයෝජනවත් දේ (ඉල්ලීමකින් තොරව පවා) ලබා දීමයි.”
වැදගත් වන්නේ, මෙම සංවේදීතාව අභ්‍යන්තරයට ද යොමු කළ හැකි වීමයි. තමන්ගේම අවශ්‍යතා හඳුනාගෙන ඒවා සපුරාලීමම, කරුණාවේ රැඩිකල් ක්‍රියාවකි.
අප හා ලෝකය යන දෙකම සමඟ මෙතරම් ගැඹුරු සම්බන්ධතාවයකින් හා පෙළගැස්මකින් ජීවත් වීම කෙබඳු හැඟීමක් විය හැකිද?
වබි-සබි / Wabi-sabi: අසම්පූර්ණත්වය තුළ සුන්දරත්වය
බෞද්ධ සංකල්පයක් වන වබි-සබි / Wabi-sabi, එය සම්බන්ධ වී ඇති “ග්‍රාමීය සරල බව” හෝ “යටපත් වූ අලංකාරය” අගය කරන සෞන්දර්යයකට වඩා වැඩි ය. එහි බලපෑම ජපන් මනෝවිද්‍යාව දක්වා විහිදේ.
“ජීවිතය යනු හුදෙක් සුඛෝපබෝගී ලුහුබැඳීම්වල උච්චතම අවස්ථා හෝ සජීවී සතුටේ කැලඹීම් පමණක් නොවන බව වබි-සබි අපට උගන්වයි. ඒ වෙනුවට, ජීවිතයේ ස්ථාවර සහ ඒකාකාරී අවස්ථාවන්හිදී පවා නිහඬ ප්‍රීතිය අගය කිරීමට අපට ඉගෙන ගත හැකිය.” උචිඩා පවසයි.
තවමත් මල් පිපීමට නියමිත අංකුර සහ ඒවායේ මුල් අවධිය පසු කර ඇති අංකුර යන දෙකම භාවිතා කරන ජපන් මල් සැකසුම් කලාව වන ඉකෙබානා / ikebana මෙන්, උචිඩාට අනුව, වබි-සබි දර්ශනය, ජීවිතයේ සෑම අදියරකදීම අනිත්‍යතාවයේ ආවේණික සුන්දරත්වය අගය කිරීමට අපට ආරාධනා කරයි.
පරිපූර්ණත්වය සඳහා අපගේ නිරන්තර උත්සාහය නවතා, සියල්ල නිවැරදි යැයි හැඟෙන තුරු සතුට කල් දැමීමේ පුරුද්ද අත්හැරීම කෙබඳු වනු ඇත්ද?
ඉචි-ගෝ ඉචි-ඊ / Ichi-go ichi-e: සීමිත මොහොතවල් එකතුවකි.
“එක් ජීවිතයක්, එක් හමුවීමක් / one life, one encounter” ලෙස පරිවර්තනය කර ඇති ඉචි-ගෝ ඉචි-ඊ / Ichi-go ichi-e යන වාක්‍ය ඛණ්ඩය 16 වන සියවසේදී තේ ගුරු රිකියු / tea master Rikyū විසින් නිර්මාණය කරන ලද බව කියනු ලැබේ. සෑම තේ උත්සව රැස්වීමක්ම ජීවිතයේ එක් වරක් පමණක් සිදුවන සිදුවීමක් බවත්, එය කිසි විටෙකත් හරියටම නැවත සිදු නොවිය යුතු බැවින්, එය වෘත්තිකයන්ගේ පූර්ණ පැමිණීම සහ අවධානය ලැබිය යුතු බවත් රිකියු ඉගැන්වීය. එබැවින්, ඉචි-ගෝ ඉචි-ඊ යනු සෑම හමුවීමක්ම එහි ඇති දේ අගය කිරීමට කරන ආරාධනයකි. ක්ෂණික, අද්විතීය සහ තෑග්ගක්. “අනිවාර්යයෙන්ම දෙවියන් වහන්සේගෙන් නොවේ, නමුත් ජීවිතයෙන් සහ සොබාදහමෙන්ම” උචිඩා තවදුරටත් පවසයි
ඒ සෑම මොහොතක්ම ජීවිතයේ එක් වරක් පමණක් ලැබෙන අත්දැකීමක් බව අප දැන සිටියේ නම්, අපි අපගේ මොහොතවල් කෙසේ සලකන්නෙමුද?
ප්‍රංශ දාර්ශනික සිමෝන් වයිල් වරක් ලියූ පරිදි, “අවධානය යනු ත්‍යාගශීලීත්වයේ දුර්ලභම හා පිරිසිදුම ආකාරයයි” එවැනි ත්‍යාගශීලීත්වයක් අන් අයට, ලෝකයට සහ අපටම පිරිනැමීම කෙබඳු හැඟීමක් ඇති කරයිද?
ප්‍රීතියේ පෙර නිමිත්තක් / A premonition of joy
මූලාශ්‍රය: CDD20/Pixabay
ජපන් ප්‍රඥාවේ දෝංකාරය සියවස් හා සංස්කෘතීන් හරහා සොයාගත හැකිය. අප සමඟ එකඟව ජීවත් වීමෙන් අපට විශ්වය සමඟ එකඟව ජීවත් විය හැකි බව විශ්වාස කළ පුරාණ ස්ටොයික්වරු; කෘතඥතාව යාච්ඤාවේ ඉහළම ආකාරය ලෙස හැඳින්වූ අද්භූතවාදීන්; අපගේ ඇස් සහ හදවත් විවෘතව තබා ගැනීමට නැවත නැවතත් අපට උපදෙස් දෙන කවියන්.
සමහරවිට එසේ නම්, යහපත් ජීවිතයක් අපට යම් ප්‍රීතියක මෘදු අපේක්ෂාවකින් අපගේ දින ගත කිරීමට ආරාධනා කරයි. එය ආදරය විය හැකිය, එහි සියලු ප්‍රතිසංස්කරණ සමඟ.
ආදරයක් එන බව දැන දැනම ආදරයෙන් බැඳෙන අද්දර සිටගෙන සිටීම ගැන සිතා බලන්න. ජපන් භාෂාවෙන් කොයි නො යොකන් / Koi no yokan ආදරයේ පෙර නිමිත්තකි.
නැතහොත්, එය අපගේ සාමාන්‍ය දිනවල සුන්දරත්වයට විවෘතව සිටීම විය හැකි අතර, අප දැනටමත් සියල්ලටම වඩා ශ්‍රේෂ්ඨතම ත්‍යාගය වන ජීවිතයම ලබාගෙන ඇති බව මතක තබා ගැනීම විය හැකිය.
යුකිකෝ උචිඩාගේ කාලය සහ තීක්ෂ්ණ බුද්ධිය වෙනුවෙන් ඇයට බොහෝම ස්තූතියි.
ආචාර්ය උචිඩා කියෝතෝ විශ්ව විද්‍යාලයේ සංස්කෘතික මනෝවිද්‍යාව පිළිබඳ මහාචාර්යවරියක් වන අතර කියෝතෝ විශ්ව විද්‍යාලයේ මානව සමාජයේ අනාගතය සඳහා වූ ආයතනයේ අධ්‍යක්ෂවරිය ද වේ.
උපුටා ගැනීම – https://www.psychologytoday.com/us/blog/between-cultures/202504/japanese-wisdom-for-a-good-life
