හෘදයාබාධයක් යනු හදවතට රුධිර ප්‍රවාහය දැඩි ලෙස අඩුවීම හෝ අවහිර වීම වැනි තත්ත්වයකි. මෙය සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන්නේ හදවතේ කිරීටක ධමනිවල මේදය, කොලෙස්ටරෝල් සහ අනෙකුත් ද්‍රව්‍ය තැන්පත් වීම නිසාය. මේද, කොලෙස්ටරෝල් අඩංගු තැන්පතු ප්ලේක් / plaques ලෙස හැඳින්වේ. ප්ලේක් එකක් කැඩී රුධිර ප්‍රවාහය අවහිර කරන කැටියක් සෑදිය හැකි අතර එය අවසානයේ හෘදයාබාධයක් ඇති කරයි.
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයට (WH0) අනුව, හෘද වාහිනී රෝග (cardiovascular diseases – CVDs) ලොව පුරා මරණයට ප්‍රධානතම හේතුව වන අතර, සෑම වසරකම මිලියන 17.9ක් මේ හේතුවෙන් මිය යන බවට ඇස්තමේන්තු කර ඇති අතර, ඉන් 85% ක්ම හෘදයාබාධ හා ආඝාතය නිසාය.
විවිධ හේතූන් නිසා හෘදයාබාධ ඇතිවිය හැකි අතර, ඉන් එකක් අධික ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් වේ. අධික ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් හෘදයාබාධයක් ඇති කළ හැකි ආකාරය වෛද්‍යවරුන් පැහැදිලි කර ඇත.
හෘද රෝග වැළැක්වීමට, හෘද සෞඛ්‍යය වැඩි දියුණු කිරීමට සහ සමස්ත සෞඛ්‍යය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට හොඳම ක්‍රමවලින් එකක් ලෙස නිතිපතා ශාරීරික ව්‍යායාම සැලකේ. අනෙක් අතට, දැඩි ව්‍යායාම මගින් හෘද වාහිනී රෝග සඳහා දන්නා අවදානම් සාධක ඇති පුද්ගලයින්ට හෝ ව්‍යායාම අතරතුර ඉෂ්මෙමියාවට හේතු විය හැකි හඳුනා නොගත් හෘද වාහිනී රෝග ඇති පුද්ගලයින්ට අනපේක්ෂිත අවදානම් ඇති කළ හැකි අතර එය හෘදයාබාධයකට හේතු විය හැකිය. හෘද රෝග වෛද්‍ය සංජීව කුමාර් ගුප්තා සහ හෘද රෝග විශේෂඥ අභිජිත් කඩ්තාරේ හෘදයාබාධ අවදානමට ලක්විය හැකි හේතු පැහැදිලි කරති.
වැඩි දියුණු කළ ඔක්සිජන් ඉල්ලුම
පුද්ගලයෙකු අධික ව්‍යායාමයක යෙදෙන විට ඔහු හෝ ඇය ශරීරයේ ඔක්සිජන් ඉල්ලුම තීව්‍ර කරයි. ධමනි සිහින් වීම හේතුවෙන් හෘදයේ ධමනි පටු වූ විට, ඉෂ්මියාව හෝ හෘදයාබාධ හේතුවෙන් හෘද පේශිවලට ප්‍රමාණවත් ඔක්සිජන් බහුල රුධිරය ලබා දීමට ඒවා අසමත් විය හැකිය.
දැඩි හෘද ස්පන්දන වේගය සහ රුධිර පීඩනය (හදිසි උච්චාවචනය)
අධික ශාරීරික වෙහෙසක් හෘද ස්පන්දන වේගය වැඩි කිරීමට සහ හදවතට අධික පීඩනයක් ඇති කරන පීඩනය වැඩි කිරීමට හේතු විය හැකි අතර දුර්වල ධමනි ඵලක කැඩී යාමට හේතු විය හැකිය. එය පසුව රුධිර සැපයුමට බාධා ඇති කර හෘදයාබාධයක් ඇති කළ හැකිය.
විද්‍යුත් විච්ඡේදක අසමතුලිතතාවය
අධික ලෙස දහඩිය දැමීමත් සමඟ ඉලෙක්ට්‍රෝලය (විශේෂයෙන් පොටෑසියම් සහ මැග්නීසියම්) සහ තරල ප්‍රමාණවත් ලෙස ප්‍රතිස්ථාපනය නොවීම නිසා අරිතිමියාව ඇති විය හැකි අතර, එය හෘදයේ රිද්මයට බරපතල ලෙස බාධා කළහොත් ජීවිතයට තර්ජනයක් විය හැකිය.
ව්‍යුහාත්මක හෘද රෝග
අධි රුධිර පීඩනය, කිරීටක ධමනි විෂමතා හෝ කපාට දෝෂ වැනි රෝග විනිශ්චය නොකළ පුද්ගලයින් විශේෂයෙන් සැලකිලිමත් විය යුතුය. එවැනි අය තුළ, අධික ක්‍රියාකාරකම් වලදී අසාමාන්‍ය ක්‍රියාකාරකමක් (හදිසි හෘදයාබාධයක්) ඇති විය හැකිය.
මෙවැනි සිදුවීම් නැවැත්වීමට අවශ්‍ය වන්නේ කුමක්ද?
මධ්‍යස්ථභාවය, දැනුවත්භාවය සහ පරීක්ෂාව අත්‍යවශ්‍ය වේ: නව ව්‍යායාමයක්, වැඩසටහනක් ආරම්භ කිරීමට හෝ ඕනෑම වෙහෙසකර ක්‍රියාකාරකමක යෙදීමට පෙර, වයස අවුරුදු 35 ට වැඩි හෝ අධි රුධිර පීඩනය, දියවැඩියාව, තරබාරුකම, දුම්පානය හෝ හෘද රෝග පිළිබඳ පවුල් ඉතිහාසයක් ඇති ඕනෑම අයෙකු විද්‍යුත් හෘද රෝග සටහනක් (ECG), ආතති පරීක්ෂණය, echocardiogram හෝ කිරීටක කැල්සියම් ස්කෑන් පරීක්ෂණයක් ලබා ගත යුතුය.
රතු කොඩි හඳුනා ගන්න: ව්‍යායාම කරන අතරතුර හෝ පසුව අසාමාන්‍ය හා නොගැලපෙන හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතාව, ස්පන්දනය, කරකැවිල්ල හෝ තෙහෙට්ටුව ඔබ එය නොසලකා හැරිය යුතු නැති බවට ඇඟවීමකි.
ඔබේ සීමාවන් දැනගන්න: ව්‍යායාමවල තීව්‍රතාවයේ මන්දගාමී වැඩිවීමක් හදිසියේ ඇතිවන තීව්‍රතාවයට වඩා ආරක්ෂිතයි.
අවසාන වශයෙන්, සෞඛ්‍ය සම්පන්න හදවතක් සඳහා ව්‍යායාම තවමත් ඉතා වැදගත් වුව ද, එය ආරක්ෂිතව සහ වගකීමෙන් යුතුව සෞඛ්‍ය සේවා වෘත්තිකයන්ගේ මඟ පෙන්වීම යටතේ පුහුණු කළ යුතු අතර, එමඟින් පුද්ගලයන්ට හෘද රෝග ඇතිවීමේ අවදානම අඩු කරන අතරම ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම්වල ප්‍රතිලාභ ලබා ගත හැකිය.
