රැකියාවේදී සැමවිටම “ඔව්” යැයි පැවසීම ප්‍රයෝජනවත් බවක් පෙනුන ද එය වෙහෙසට පත්වීමට, අසමාන වැඩ බරකට සහ ඔබේ වෘත්තීය කීර්ති නාමයට හානි කිරීමට හේතු විය හැකි අතර, නායකයෙකු වෙනුවට සහායකයෙකු ලෙස ඔබව කොටු කර ගත හැකිය.
පැහැදිලි සීමාවන් නියම කිරීමෙන් “නැහැ” යනුවෙන් තෝරා බේරා ගැනීමට ඉගෙන ගැනීමෙන් ඔබට බලපෑම, ගෞරවය සහ දියුණුව සඳහා ස්ථානගත විය හැකිය. මෙම උපායමාර්ගික ප්‍රවේශය විශ්වසනීයත්වය සහ නායකත්වය පෝෂණය කරයි.
රැකියාවේදී විශ්වාසය ගොඩනඟා ගැනීමට ඇති වේගවත්ම ක්‍රමවලින් එකක් වන්නේ අන් අයට උපකාර කිරීමයි. සැමවිටම ‘ඔව්’ යැයි පවසන සගයා විශ්වාසදායක සහකරු, විශ්වාසදායක ගැටලු විසඳන්නා, නියමිත දින නියමයන් ළඟා වන විට සෑම කෙනෙකුම යොමු වන පුද්ගලයා බවට පත්වේ. එහෙත් ශක්තියක් ලෙස ආරම්භ වන දෙය ඉක්මනින් වගකීමක් බවට පත්විය හැකිය. තම කාලය සමඟ ඕනෑවට වඩා ත්‍යාගශීලී වන වෘත්තිකයන් විඩාවට පත් වීමේ අවදානමක් ඇති අතර, දියුණුව සඳහා නොසලකා හරිනු ලබන අතර, ඔවුන් නිර්මාණය කිරීමට උදව් කළ සංස්කෘතිය ගැන නිහඬව අමනාප වේ.ෙ
සත්‍යය නම් ‘ඔව්’ කීම සැමවිට ම කැපවීමේ ලකුණක් නොවන බවයි. සමහර විට එය බියේ ලකුණකි. අන් අය කලකිරීමට ඇති බිය, අවස්ථා අහිමි වේ යැයි ඇති බිය හෝ අඩු කැපවීමක් ඇති අයකු ලෙස විනිශ්චය කරනු ලැබේ යැයි ඇති බිය ඒ අතර තිබේ. සියල්ලට පසු, ස්වල්ප දෙනෙක් කැමති වන්නේ උදව්වක් නැති අය ලෙස ලේබල් කිරීමට ය. නමුත් නිරන්තර ඔව් පුරුද්ද බොහෝ දෙනෙකුට වැටහෙනවාට වඩා වෘත්තියක් හැඩගස්වා ගත හැකි සැඟවුණු පිරිවැයක් දරයි.
ත්‍යාගශීලීකම අධික බරක් බවට පත්වන්නේ ඇයි?
මුලදී, ඔව් කියන එක තෘප්තිමත් හැඟීමක් ඇති කරනවා, සගයන් කෘතඥතාව පළ කරනවා, කළමනාකරුවන් ඔබව විශ්වාස කළ හැකි කෙනෙකු ලෙස දකිනවා. කණ්ඩායම් වඩාත් සුමටව ක්‍රියාත්මක වන්නේ අන් අය ඉතිරි කරන හිඩැස් හැසිරවීමට ඔබ මැදිහත් වන බැවිනි. කෙසේ වෙතත්, කාලයත් සමඟ රටාව අසමාන බරක් නිර්මාණය කරයි. බෙදා ගත යුතුව තිබූ වැඩ කටයුතු එකම කිහිප දෙනෙකුගේ උරහිස් මත සංකේන්ද්‍රණය වේ.
මෙම අසමතුලිතතාවය කලාතුරකින් හිතාමතා සිදු වන දෙයක්. බොහෝ සගයන් වාසි ලබා ගැනීමට උත්සාහ නොකරයි. ඔවුන් සරලවම දන්නේ කවුද කරන්නේ කියලා. ප්‍රතිඵලය වන්නේ වඩාත්ම විශ්වාසදායක සේවකයින් වැඩිම බරක් දරයි. අවසානයේ සිදුවන්නේ ත්‍යාගශීලී බව ලෙස ආරම්භ වූ දෙය අපේක්ෂාව බවට පත්වීමයි.
අවසානයේදී කාර්ය සාධනය අඩාල වේ. එක් පුද්ගලයෙකුගේ පිඟානේ ඕනෑවට වඩා දේවල් ඇති බැවින් අවසාන දිනයන් ලිස්සා යයි. ගැඹුරු චින්තනයට ඉඩක් නොමැති නිසා නිර්මාණශීලිත්වය පහත වැටේ. සැමවිටම උදව් කිරීමට සිටින නමුත් කිසි විටෙකත් ඉදිරියට නොයන තැනැත්තා වීමේ කලකිරීමෙන් ඉන්ධන සපයන, වෙහෙස නිශ්ශබ්දව ගොඩනැගේ.
කීර්ති නාමයට සැඟවුණු පිරිවැය
උත්ප්‍රාසාත්මක ලෙස, සැමවිටම ඔව් යැයි පැවසීම වෙහෙසකර බවක් ඇති කරනවා පමණක් නොවේ. එය අන් අය ඔබව දකින ආකාරයට හානි කළ හැකිය. සගයන් ඔබව නායකයා ලෙස නොව සහායකයෙකු ලෙස දැකීමට පටන් ගනී. කළමනාකරුවන් ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා ඔබ මත විශ්වාසය තැබිය හැකි නමුත් උපාය මාර්ග සඳහා ඔබව නො සලකා හරිනු ඇත. සියල්ලට පසු, මිනිසුන් අමතර කාර්යයන් නිමක් නැතිව අවශෝෂණය කරගන්නන්ට නොව, තමන්ගේම සීමාවන් ආරක්ෂා කරන අයට විපාක දීමට නැඹුරු වෙති.
මනෝවිද්‍යාඥයින් මෙය ‘නිපුණතා උගුල’ ලෙස හඳුන්වයි. උදව් කිරීමට ඕනෑවට වඩා දක්ෂ වීමෙන්, ඔබ එයින් අර්ථ දක්වා ඇත. තීක්ෂ්ණ බුද්ධිය හෝ නිර්මාණශීලිත්වය සඳහා පිළිගැනීමක් ලබා ගැනීම වෙනුවට, දේවල් පවත්වා ගෙන යන පුද්ගලයා ලෙස ඔබව දකිනු ලැබේ. එය වටිනා කාර්යයකි, නමුත් එය කලාතුරකින් උසස්වීම් වලට මග පාදයි.
අමනාප වීමේ අවදානමක් ද ඇත. ඔබ සෑම දෙයකටම ඔව් යැයි පවසන විට, අනෙක් අය ඔබට ඔබේම ප්‍රමුඛතා නොමැති බව උපකල්පනය කළ හැකිය. ඔවුන් නො දැනුවත්වම ඔබේ කාලය අඩු වටිනාකමක් ලෙස සලකනු ඇත. කැපවීම පෙන්වීමට අදහස් කළ දෙය අවසානයේ ගෞරවය ඛාදනය වීමට හේතු විය හැකිය.
“නැහැ” කීම වැඩි බලපෑමක් ඇති කරන්නේ ඇයි?
එය ප්‍රතිවිරුද්ධ ලෙස පෙනුනත්, වඩාත්ම බලගතු වෘත්තීය උපාය මාර්ගයක් වන්නේ ඉල්ලීම් ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට ඉගෙන ගැනීමයි. එපා කීම ආත්මාර්ථකාමී වීම ගැන නොවේ. එය ඔබේ හොඳම කාර්යය ඉටු කිරීමේ හැකියාව ආරක්ෂා කිරීම ගැන ය. ඔබ පැහැදිලි සීමාවන් අඳින විට, සගයන් ඔබේ කාලය සහ ඔබේ විනිශ්චය යන දෙකටම ගරු කිරීමට පටන් ගනී.
සියල්ලට පසු, තෝරා ගත් ඔව් යන වචනය නියත ඔව් යන වචනයට වඩා වැඩි බරක් දරයි. ඔබ උදව් කිරීමට එකඟ වන්නේ එය සැබවින්ම වැදගත් වන විට පමණක් නම්, ඔබේ දායකත්වය දැකගත හැකිය. මිනිසුන් ඔබව දකින්නේ ඕනෑම දෙයක් සරලව අවශෝෂණය කර ගන්නා කෙනෙකු ලෙස නොව, ප්‍රමුඛතා හොඳින් කළමනාකරණය කරන කෙනෙකු ලෙස ය.
සංඥා බලපෑමක් ද ඇත. සුදුසු පරිදි නැතැයි පවසන නායකයින් විශ්වාසය පෙන්නුම් කරයි. ඔවුන් තම අවධානය ආරක්ෂා කර ගැනීමට බිය නොවන බව පෙන්වයි. මෙය විශ්වසනීයත්වය ගොඩනඟන අතර ඉහළ මට්ටමේ වගකීම් සමඟ ඔවුන් විශ්වාස කිරීමට වැඩි ඉඩක් ලබා දෙයි.
පාලම් පුළුස්සා නො ගෙන මායිම් සකසන්නේ කෙසේද?
අභියෝගය වන්නේ ඉල්ලීම් ප්‍රතික්ෂේප වීම අවදානම් සහගත බවක් දැනිය හැකි වීමයි. කිසිවෙකු සහයෝගයෙන් කටයුතු නො කරන බව පෙන්වීමට කැමති නැත. එහෙත් සබඳතාවලට හානි නො කර සීමාවන් ආරක්ෂා කර ගත හැකිය. යතුර වන්නේ ඔබ ප්‍රතිචාරය සකස් කරන ආකාරයයි.
එක් ප්‍රවේශයක් නම් ඔබේ ප්‍රමුඛතා පැහැදිලිව පැහැදිලි කිරීමයි. එක හෙළා ප්‍රතික්ෂේප කිරීම වෙනුවට, ඔබට මෙසේ පැවසිය හැකිය, “මට මේකට ලැබිය යුතු අවධානය දෙන්න ඕන, නමුත් මම දැනට අවධානය යොමු කරලා තියෙන්නේ වෙනත් කාල සීමාවක් ගැන. අපට ලබන සතියේ මෙය නැවත සලකා බැලිය හැකිද?” මෙය ගෞරවය සහ සීමාවන් යන දෙකම සන්නිවේදනය කරයි.
තවත් උපාය මාර්ගයක් වන්නේ විකල්ප ඉදිරිපත් කිරීමයි. උදව් කිරීමට වඩා හොඳ ස්ථානයක සිටින කෙනෙකුට ඉල්ලීමක් හරවා යැවීමෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ ඔබ තවමත් සහයෝගය දක්වන බවයි. සියල්ලට පසු, ඔබේ කාලය ආරක්ෂා කර ගැනීම යනු අන් අය අතරමං කර තැබීම නොවේ.
අවසාන වශයෙන්, එය ක්‍රියාශීලී වීමට උපකාරී වේ. ඔබ වැඩ කරන දේ සහ ඔබට යථාර්ථවාදීව ගත හැකි දේ බෙදා ගැනීමෙන්, සගයන්ට ඔබේ සීමාවන් තේරුම් ගැනීම පහසු කරයි. විනිවිදභාවය වරදවා වටහා ගැනීමේ අවදානම අඩු කරයි.
කාලයත් සමඟ මෙම පුරුදු අන් අය ඔබව දකින ආකාරය වෙනස් කරයි. සැමවිටම ඔව් කියන පුද්ගලයා වීම වෙනුවට, ඔබ ඥානවන්තව තෝරා ගන්නා වෘත්තිකයෙකු බවට පත්වේ. එම මාරුව සහායකයෙකු ලෙස අගය කිරීම සහ නායකයෙකු ලෙස පිළිගැනීම අතර වෙනස ඇති කළ හැකිය.
මූලාශ්‍රය – https://www.forbes.com/sites/benjaminlaker/2025/08/28/the-career-risk-of-always-saying-yes-ill-help/
