ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිසම විසින් ශ්‍රී ලංකා පොලිසිය වෙත නිකුත් කරන ලද මාර්ගෝපදේශ කිහිපයක් වැඩබලන පොලිස්පතිවරයා චක්‍රලේඛ හරහා සියලු පොලිස් නිලධාරින් දැනුවත් කිරීමට පියවර ගෙන තිබේ.
සංක්‍රාන්තික සමාජභාවී පුද්ගලයන්ගේ ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් හා මානව හිමිකම් කොමිසමේ බලතල සම්බන්ධයෙන්, පුද්ගලයන් පොලිස් අත්අඩංගුවේ පසුවන අවස්ථාවකදී සහ පොලීසිය සමග සිදුවන ගැටුමකදී සිදුවන මරණ වළක්වා ගැනීමට සහ මානව හිමිකම් ආරක්ෂකයින් ආරක්ෂා කිරීම පිළිබඳව මානව හිමිකම් කොමිසම විවිධ අවස්ථාවල නිකුත් කරන ලද මාර්ගෝපදේශ, වැඩබලන පොලිස්පතිවරයා චක්‍රලේඛ ලෙස මෙලෙස පොලිස් නිලධාරීන් වෙත යවා තිබේ.
ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිසම ඒ සම්බන්ධව වැඩබලන පොලිස්පතිවරයා වෙත සිය ප්‍රසාදය පළ කර ඇත.
වැඩබලන පොලිස්පතිවරයා නිකුත් කළ චක්‍රලේඛ සුවිශේෂී වන්නේ ඇයි?
සමාජයේ ආන්තිකකරණයට ලක්ව ඇති මෙන් ම මානව හිමිකම් කඩ වීමට වැඩ ඉඩක් ඇති ප්‍රජාවන් සම්බන්ධව මානව හිමිකම් කොමිසම ඉදිරිපත් කර ඇති මෙම නිර්දේශ වැඩබලන පොලිස්පතිවරයා විසින් චක්‍රලේඛ ලෙස ඉදිරිපත් කිරීම සුවිශේෂී අවස්ථාවක් බව එම කොමිසම පෙන්වා දෙයි.
“පොලිස් අත්අඩංගුවේදී සිදුවන මරණ ගත්තත්, LGBTQ ගත්තත් ඒ අය සමාජයේ බලය අඩු අය වගේනේ. ඒකයි මේකේ සුවිශේෂී වෙන්නේ,” යැයි මානව හිමිකම් කොමිසමේ මාධ්‍ය ප්‍රකාශක, පරීක්ෂණ හා අධීක්ෂණ අධ්‍යක්ෂ නිහාල් චන්ද්‍රසිරි කියා සිටියේ ය.
මානව හිමිකම් කොමිසම විසින් පුද්ගල ආරක්ෂාව පතා නිකුත් කර ඇති මාර්ගෝපදේශ වැඩබලන පොලිස්පතිවරයා විසින් චක්‍රලේඛ හරහා නිකුත් කරනු ලැබීමේදී ඊට ලැබෙන පිළිගැනීම ගැන ද අධ්‍යක්ෂවරයා පැහැදිලි කළේ ය.
“කොමිෂන් සභාව නිකුත් කරපු එක පොලිස් දෙපාර්තුමේන්තුවට අන්තර්ග්‍රහණය කිරීමක් වගේ තමයි වෙන්නේ. එතකොට නිල වශයෙන් ම පොලීසියට බලයක් තියෙනවා ඒක අනුව කටයුතු කරන්න.”
“චක්‍රලේඛයක් විදියට එනකොට ඒ ආයතනයේ ම මැදිහත් වීමක් එක්ක එන නිසා වැඩි බලයක් තියෙනවා සහ ඒ කට්ටිය අනුගමනය කරන්න ඕන දෙයක් විදියටයි සලකන්නේ,” යැයි මාධ්‍ය ප්‍රකාශක නිහාල් චන්ද්‍රසිරි පැවසීය.
වැඩබලන පොලිස්පතිවරයා නිකුත් කළ චක්‍රලේඛ මොනවා ද?
සංක්‍රාන්තික සමාජභාවී පුද්ගලයින් ආරක්ෂා කිරීමට ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව විසින් නිකුත් කර ඇති පොලිස් නිලධාරීන් සඳහා වන මාර්ගෝපදේශ සංග්‍රහය සඳහන් කරන 2025.03.14 දිනැති චක්‍රලේඛය, මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභා පනත මගින් ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාවට පැවරී ඇති බලතල සම්බන්ධව දැනුවත් කරන අංක RTM-566/ CRTM-444 චක්‍රලේඛය හා පුද්ගලයන් පොලිස් අත්අඩංගුවේ පසුවන අවස්ථාවකදී හා පොලීසිය සමග ඇතිවන ගැටුමකදී සිදුවන මරණ වළක්වා ගැනීම පිළිබඳව ශ්‍රී ලංකා පොලිසිය වෙත ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව විසින් නිකුත් ඇති 2025 අංක 01 දරන පොදු මාර්ගෝපදේශ සහ නිර්දේශ අංක RTM-567/ CRTM-446 දරන චක්‍රලේඛය මෙලෙස වැඩබලන පොලිස්පති ප්‍රියන්ත වීරසූරිය විසින් නිකුත් කරන ලද චක්‍රලේඛ බව මානව හිමිකම් කොමිසම පවසයි.
ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිසමට පැවරී ඇති බලතල අනුව නිකුත් කර ඇති මෙම මාර්ගෝපදේශ ඇතුළු අනෙකුත් සියලු මාර්ගෝපදේශ භාෂා ත්‍රිත්වයෙන් එම කොමිසමේ වෙබ් අඩවියේ සඳහන් කර ඇත.
සංක්‍රාන්තික සමාජභාවී පුද්ගල ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් නිකුත් කළ මාර්ගෝපදේශ
සංක්‍රාන්තික සමාජභාවී පුද්ගලයන් ආරක්ෂා කිරීමට පොලිස් නිලධාරීන් සඳහා වන මාර්ගෝපදේශ 2023 ජනවාරි 02 වන දා ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිසම ප්‍රකාශයට පත් කර තිබේ.
නීතිය ඉදිරියේ පිළිගැනීමට ඇති අයිතිය, සමානාත්මතාවයට සහ වෙනස්කොට නොසැලකීමට ඇති අයිතිය, වධහිංසා සහ කුරිරු, අමානුෂික හෝ අවමන්සහගත සැලකීම් හෝ දඬුවම්වලින් නිදහස් විමේ අයිතිය, පුද්ගලික ආරක්ෂාවට ඇති අයිතිය, අත්නෝමතික අත්අඩංගුවට ගැනීම් සහ රඳවා තබාගැනීම්වලින් නිදහස් වීමේ අයිතිය, පුද්ගලිකත්වය ඇති අයිතිය, රැඳවුම් භාරයේ සිටියදී මනුෂ්‍යත්වයෙන් සැලකීමට ඇති අයිතිය, පවුල් ජීවිතය භුක්ති විඳීමට ඇති අයිතිය, සංක්‍රාන්තික සමාජභාවීය දරුවෙකුගේ උපරිම යහපත සහතික කිරීම, නීතිය බලාත්මක කිරිමේ අධිකාරීන් වෙත ප්‍රවේශ විමේ අයිතිය, අදහස් ප්‍රකාශ කිරිමේ නිදහස, සමාගමේ අයිතිය සහ සාමකාමීව රැස්විම සඳහා ඇති අයිතිය මෙන්ම LGBTQ+ අයිතිවාසිකම් ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ අයිතිය ඇතුළු අයිතිවාසිකම් 12ක් විස්තර කරමින් එම මාර්ගෝපදේශ මාලාව නිකුත් කර ඇත.
මරණ වළක්වාගැනීමට නිකුත් කළ මාර්ගෝපදේශ සහ නිර්දේශ මොනවා ද?
පුද්ගලයන් පොලිස් අත්අඩංගුවේ පසුවන අවස්ථාවකදී සහ පොලීසිය සමග සිදුවන ගැටුමකදී සිදුවන මරණ වළක්වා ගැනීම වෙනුවෙන් ශ්‍රී ලංකා පොලිසිය වෙත ප්‍රධාන මාර්ගෝපදේශ 6ක් විස්තර කරමින් 2025 අංක 01 දරන පොදු මාර්ගෝපදේශ සහ නිර්දේශ ශ්‍රී ලංකා මානව හිමිකම් කොමිසම ඉදිරිපත් කර තිබේ.
අත්අඩංගුවට ගැනීමට පෙර, අතරතුර සහ අත්අඩංගුවට ගැනීමෙන් පසු ආරක්ෂාව, රැඳවුම් කාලය තුළ ආරක්ෂාව, විමර්ශනවල දී ආරක්ෂාව, බලය භාවිතා කිරීම සහ ආයුධ හැසිරවීම, වාර්තා තබා ගැනීම සහ වාර්තා කිරීම සහ වගවීම යන ප්‍රධාන මාර්ගෝපදේශ දීර්ඝ ලෙස විස්තර කර ඇත.
එමෙන් ම,
- සියලු පොලිස් නිලධාරීන් වෙනුවෙන් මෙම මාර්ගෝපදේශ අනුගමනය කිරීම පිළිබඳ පුහුණුවක් පැවැත්වීම,
- අභ්‍යන්තර හෝ බාහිර සම්පත් දායකයින්ගේ සහයෝගයෙන් යුතුව පොලීසියේ පුහුණුව සමාන්‍ය කටයුත්තක් ලෙස පවත්වමින් එය ශ්‍රී ලංකා පොලිසියේ සම්මත පුහුණු විෂය මාලාවට ඒකාබද්ධ කිරීම,
- සියලු ම පොලිස් නිලධාරීන් සඳහා අනිවාර්ය සහ සමාන්‍ය අවි හැසිරවිමේ පුහුණුවක් ලබා දීම,
- පොලිස් මෙහෙයුම්වලදී භාවිතය සඳහා එවැනි ආයුධ ලබා දීමට පෙර ඔවුන්ගේ ආයුධ හැසිරවිමේ කුසලතා තක්සේරු කිරීම,
- සියලු පොලිස් නිලධාරින්ට ප්‍රථමාධාර පිළිබඳ මූලික දැනුම සහ පුහුණුව ලබා දීම,
- සියදිවි නසා ගැනීමට උත්සාහ කළ පුද්ගලයකු බැඳ තැබීමට යොදාගත් බන්ධන යුහුසුළුව ඉවත් කිරීම පිළිබඳ දැනුමෙන් හා කුසලතාවන්ගෙන් සියලු පොලිස් නිලධාරීන් සන්නද්ධ කිරීම,
- සියලු පොලිස් නිලධාරින්ට තම රාජකාරිය අනලස්ව ඉටු කිරීමට හැකි වන පරිදි අවශ්‍ය අවස්ථාවලදී අවශ්‍ය මාර්ගෝපදේශන ඇතුළු ප්‍රමාණවත් මානසික ස්ථාවරත්වයක් ඇති කර ගැනීමට සහයෝගය ලබා දීම,
- පොලිස් ස්ථානයේ පිළිගැනීමේ ප්‍රදේශය, සිරමැදිරි, ආලින්ද සහ වෙනත් ස්ථානවල සහ වෙනත් බලයලත් රැඳවුම් ස්ථානවල සිදුවන සෑම දෙයක්ම පටිගත කිරීම සඳහා CCTV නිරීක්ෂණ කැමරා පද්ධති ස්ථාපනය කිරීමට පියවර ගැනීම,
- එවැනි CCTV කැමරා සවිකිරීමේදී, අත්අඩංගුවට ගත් පුද්ගලයකුගේ හෝ රැඳවියකුගේ පෞද්ගලිකත්වයට ඇති අයිතිය සහ ඔවුන්ගේ නීතිඥවරයා හෝ වෛද්‍ය වෘත්තිකයා සමග රහසිගතව සන්නිවේදනයකිරීමට ඇති අයිතියට ගරු කිරීම යන නිර්දේශ ද මානව හිමිකම් කොමිසම විසින් ඉදිරිපත් කරනු ලැබ ඇත.
Source: bbc.com/sinhala
